Απόψε δεν αυτοσχεδιάζουμε: ερωτήματα για τον σκηνοθέτη

Σαν να μην πέρασε μια μέρα...

Επιστρέφουμε στα σχολεία την Τετάρτη 6 Μαΐου. Ανεξάρτητα από την άποψή μου για τη σκοπιμότητα της επιστροφής εκπαιδευτικών και μαθητών στα σχολικά κτήρια, η απόφαση ήταν αναμενόμενη, στον βαθμό που αίρονται αρκετά από τα περιοριστικά μέτρα της προηγούμενης περιόδου.
Επιμένω όμως ότι επίκειται η επιστροφή μας στα σχολικά κτήρια, όχι η επαναλειτουργία των σχολείων. Γιατί τα σχολεία -επί της ουσίας- δεν σταμάτησαν ποτέ τη λειτουργία τους ούτε στο επίπεδο της διοικητικής τους λειτουργίας (διευθυντές και υποδιευθυντές πήγαιναν κανονικά στα σχολεία και οι Σύλλογοι Διδασκόντων συνεδρίαζαν έστω κι από απόσταση) ούτε σταμάτησαν να επιτελούν το βασικό τους έργο προς τους μαθητές τους.

Τα πράγματα πήγαν καλά έστω αυτοσχεδιάζοντας...

Στο "Απόψε αυτοσχεδιάζουμε" του Λουίτζι Πιραντέλλο, ένας θίασος με επικεφαλής τον σκηνοθέτη του προσπαθεί να "κατασκευάσει" ένα θεατρικό δράμα ξεκινώντας από ένα διήγημα που (φυσικά) έγραψε ο ίδιος. Ο σκηνοθέτης θέλει να υποτάξει την ιστορία, τα πρόσωπα και τους ηθοποιούς στις δικές του αντιλήψεις για το θέατρο, σε σχήματα και φόρμουλες, σε εφέ καλά οργανωμένης θεατρικής πράξης, αλλά οι ηθοποιοί "ντύνονται" τόσο πολύ τους ρόλους τους, οι ρόλοι μπαίνουν τόσο πολύ μέσα στους ηθοποιούς, που αυτοί αγανακτισμένοι με τις συνταγές του σκηνοθέτη τον διώχνουν από το θέατρο και μένουν μόνοι τους να ζήσουν τους ρόλους που υποδύονται.  Ο  μύθος του Πιραντέλλο γυρνά στο μυαλό μου από τις πρώτες μέρες της κρίσης, και στο πάθος με το οποίο αντιμετώπισαν τα προβλήματα οι συνάδελφοι από την αρχή της κρίσης, είδα το πάθος των ηθοποιών να ζήσουν όσα υπηρέτησαν. Ο παραγκωνισμός δεν άρεσε βέβαια στον σκηνοθέτη μας. Αντίθετα, με τον σκηνοθέτη του θεατρικού, ο δικός μας γυρόφερνε τη σκηνή κι όλο και προσπαθούσε να στρέψει το έργο στη δική του εκδοχή. Κι όταν ένιωσε ότι υπερφαλαγγίστηκε από τη δράση των "ηθοποιών" του, ψέλλισε δυο τρία ευχαριστώ κι άφησε να εννοηθεί ότι το δικό του έργο "έπαιζαν". Κι ας μην ήταν έτσι! Και περίμενε την επιστροφή στην κανονικότητα της σκηνής. Τον αφήνω κι εγώ στην ησυχία του. Θα τον συναντήσω στο τέλος αυτού του κειμένου. Πίσω στην ιστορία, όπως τη ζήσαμε και στα ερωτήματα για το μέλλον που μας επιφυλάσσουν...

Από την επομένη κιόλας της ανακοίνωσης των περιοριστικών μέτρων ζήσαμε μια πρωτόγνωρη εκπαιδευτική άνοιξη. Σαν να απελευθερώθηκε ένα δυναμικό που παρέμενε εν υπνώσει, οι εκπαιδευτικοί ολόκληρης της χώρας (αυτο)οργανώθηκαν σε ομάδες, μερικές από τις οποίες αποτελούνται από χιλιάδες μέλη, ξενύχτησαν, μόχθησαν, πειραματίστηκαν, ρώτησαν, απάντησαν, δοκίμασαν, διόρθωσαν, εφάρμοσαν, απέτυχαν, ζήτησαν βοήθεια, έδωσαν βοήθεια, διαμοιράστηκαν, πέτυχαν, κράτησαν από την πρώτη ώρα ζωντανή την επαφή με τους μαθητές τους και ψηλά το κύρος του δημόσιου σχολείου.   Δεν θέλω να παρεξηγηθώ: δεν θριαμβολογώ για το αυτονόητο, ότι κάναμε δηλαδή τη δουλειά μας, αλλά για τον τρόπο με τον οποίο έγινε αυτό. Η περίοδος αυτής σημαδεύτηκε από την κυριαρχία της συνεργατικής κουλτούρας, της αλληλεγγύης, της προσφοράς, του ανοίγματος στο καινούργιο και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε να εγγράφει υποθήκες για το μέλλον, ώστε πλέον να κερδίζει έδαφος η άποψη  "...ότι μόνο μια μεταρρύθμιση που θα κινητοποιήσει τη δημιουργικότητα του εκπαιδευτικού και θα τον οδηγήσει στη συγκρότηση κοινοτήτων μάθησης μπορεί να βελτιώσει το σχολείο, να αμβλύνει τις εκπαιδευτικές ανισότητες και να προωθήσει επαγγελματικά τον εκπαιδευτικό", σύμφωνα με την ακροτελεύτια επισήμανση ενός σημαντικού κειμένου των Θεριανού-Καλαϊτζίδη. Επιστρέφουμε λοιπόν πλουσιότεροι στα σχολεία μας.

...αλλά επιστρέφουμε σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης

Σχολείο στην Ταϊβάν μετά τη λήξη της καραντίνας

Επιστρέφουμε, όμως, για να προετοιμάσουμε τη λειτουργία των σχολείων σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης κι όχι κανονικότητας. Καμιά αντίρρηση· θα το κάνουμε με το ίδιο αίσθημα ευθύνης, με το οποίο οργανώσαμε και υλοποιήσαμε τη σύγχρονη και ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Με μια διαφορά: στις 50 ημέρες που προηγήθηκαν χειριστήκαμε ζητήματα για τα οποία είχαμε την πολυτέλεια του πειραματισμού. Σήμερα, καλούμαστε να δώσουμε λύσεις σε προβλήματα που άπτονται της υγείας και της ζωής των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονιών τους. Κι εδώ δεν έχουμε την πολυτέλεια του αυτοσχεδιασμού. Με αυτή την έννοια, η προετοιμασία πρέπει να βασίζεται σε κανόνες και οδηγίες σαφείς, ευκρινείς, που δεν θα μπορούν να επιδέχονται άλλης ερμηνείας, οδηγίες σύμφωνες με όσα ισχύουν για τους υπόλοιπους κλειστούς χώρους και κυρίως οδηγίες γραπτές. Τα σχολεία λειτουργούν με συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο κι όχι με τηλεοπτικές εξαγγελίες. Ο πολιτικός μπροστά στην τηλεοπτική κάμερα μπορεί να λέει -μάλλον ανέξοδα- ό,τι (νομίζει ότι) θέλει να ακούσει το κοινό του. Οι εκπαιδευτικοί εφαρμόζουμε το νομικό πλαίσιο και λογοδοτούμε για τις πράξεις και τις παραλείψεις μας στους μαθητές, στους γονείς, στην τοπική κοινωνία, στον πειθαρχικό προϊστάμενο, κάποτε στον φυσικό δικαστή και πάντα-ιδιαίτερα σε τέτοιες συνθήκες- στη συνείδησή μας. Πρέπει λοιπόν να απαντηθούν ερωτήματα που προκύπτουν από τις τηλεοπτικές δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας, για να καταλάβουμε -σε πρώτη φάση - τι σημαίνει "αναγκαία προετοιμασία λειτουργίας". Ή για να το πω αλλιώς, ό,τι ακολουθεί είναι ερωτήσεις για το "σκηνοθέτη" μας, τώρα που ετοιμαζόμαστε να επιστρέψουμε στο δικό του έργο.

Πόσες φορές χωράει το 7 στο 35;

Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης υπήρξαν δύο μεγέθη για τον υπολογισμό  του ανώτατου αριθμού ατόμων που μπορούν να βρεθούν στον ίδιο χώρο.  Το πρώτο είναι η ελάχιστη απόσταση μεταξύ τους, το δεύτερο ο ανώτατος αριθμός ατόμων που μπορούν να βρίσκονται σε κλειστό χώρο ανάλογα με τα τετραγωνικά του.  Τα δύο μεγέθη δεν είναι ίδια ούτε καν ανάλογα.  Έτσι η ελάχιστη απόσταση στο σούπερ μάρκετ παραμένει ίδια με αυτή του σχολείου,  δηλαδή 1,5 μέτρο,  αλλά ο αριθμός των πελατών ανά τετραγωνικό μέτρο δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ένα ανά 10 τετραγωνικά.  Το ίδιο και για τα γραφεία (που είναι πιο κοντά σε ό,τι ισχύει στη σχολική τάξη), η απόσταση μεταξύ των υπαλλήλων δεν μπορεί να είναι μικρότερη του 1,5 μέτρου αλλά μπορεί να βρίσκεται μόνο ένας υπάλληλος ανά δέκα τετραγωνικά μέτρα.

Βασικές οδηγίες της Υγειονομικής Επιτροπής για τα μέτρα δημόσιας υγείας και τη χρήση μάσκας στους χώρους όπου θα είναι ελεύθερη η πρόσβαση από τη Δευτέρα 4 Μαΐου. Πηγή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Για τα σχολεία, ο πίνακας που έδωσε στη δημοσιότητα η Υγειονομική Επιτροπή καθορίζει μεν απόσταση, όπως και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, 1,5 μέτρων μεταξύ των μαθητών και των εργαζομένων στο σχολείο, καθορίζει, όμως, και 7 τ.μ. ανά εκπαιδευτικό - μαθητή. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να αρχίσω εδώ τη γκρίνια γιατί στο χώρο του γραφείου μπορεί να βρίσκεται ένας υπάλληλος ανά 10 τετραγωνικά μέτρα και στα σχολεία αυτό να έχει καθοριστεί 30% υψηλότερα. Επιστήμονες είναι, ειδικοί στον τομέα τους είναι, ε, κάτι θα ξέρουν περισσότερο!
Η μέση σχολική αίθουσα όμως, έχει εμβαδόν περίπου 35 τ.μ. Μ' άλλα λόγια δηλαδή, μπορούν να βρίσκονται σ' αυτήν μόλις 4 μαθητές και ο εκπαιδευτικός της τάξης. Έχω την τύχη να υπηρετώ σε σχολείο με τεράστιες αίθουσες (περίπου 58 τ.μ.). Ακόμα όμως και σε αυτό το σχολείο, που σαφώς δεν αποτελεί τον κανόνα, επιτρέπεται η παρουσία μόλις 7 μαθητών και ενός εκπαιδευτικού ανά αίθουσα διδασκαλίας.

Με τον Τσιόδρα ή με την Υπουργό;

Και ενώ η Υγειονομική Επιτροπή έχει καθορίσει με σαφήνεια τα επτά τετραγωνικά μέτρα ανά μαθητή για σχολεία, φροντιστήρια και πανεπιστήμια, η υπουργός Παιδείας σε δηλώσεις της έχει μιλήσει για κατάτμηση των τμημάτων με ανώτατο όριο τους 15 μαθητές ανά τμήμα.
Επιχειρώντας τον συγκερασμό των απαιτήσεων της Υγειονομικής επιτροπής με τις δηλώσεις της υπουργού, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι για να μπορέσει να φιλοξενηθεί με ασφάλεια αυτός ο αριθμός μαθητών σε μία αίθουσα διδασκαλίας, θα πρέπει να έχει εμβαδόν 112 τετραγωνικά μέτρα!
Προλαβαίνω την αντίρρηση: "μα στα σοβαρά τώρα περιμένετε ότι θα έρθουν όλοι οι μαθητές στο σχολείο";  Η απάντηση είναι ναι,  προφανώς περιμένουμε το σύνολο των μαθητών, αλλιώς γιατί ανοίγουν τα σχολεία; Από την άλλη, όταν κάνουμε προετοιμασία για την ασφαλή επιστροφή εκπαιδευτικών και μαθητών στα σχολεία δεν υπολογίζουμε με βάση εικασίες, αλλά με βάση τα πραγματικά στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας.
Άρα λοιπόν πρέπει να υπάρξει γραπτή οδηγία που να καθορίζει με σαφήνεια  όχι απλώς τον ανώτατο αριθμό μαθητών ανά τμήμα, αλλά τα απαιτούμενα τετραγωνικά μέτρα για κάθε μαθητή. Αν δεν υπάρξει σαφής οδηγία και οδηγηθούμε σε αυτοσχεδιασμούς υπό την πίεση διαφόρων παραγόντων, οι ευθύνες -ποινικές και ηθικές- αν, ό μη γένοιτο, κάτι πάει στραβά, θα βαρύνουν τη διεύθυνση και τους εκπαιδευτικούς κάθε σχολικής μονάδας.  Τόσο απλά!

ΕΠΙ ΤΟΥ "ΠΙΕΣΤΗΡΙΟΥ": Είχα ολοκληρώσει το κείμενο, όταν πληροφορήθηκα ότι ο πίνακας της Υγειονομικής Επιτροπής άλλαξε. Τέλος τα 7 τ.μ. ανά μαθητή, θα πορευτούμε με τις  οδηγίες των ειδικών του υπουργείου Παιδείας.  Κυρ σκηνοθέτη μου, γράψε ένα ερώτημα λιγότερο και χρέωσέ με 600 φλύαρες λέξεις. Έχασα ένα ερώτημα, κέρδισα ένα καλό παράδειγμα για θέμα Νεοελληνικής Γλώσσας Γ΄ Λυκείου: "Η ουδετερότητα της επιστήμης". Θενκς ενιγουέι!

Ο ubiquitous (πανταχού παρών) multitasking (τα πάντα πληρών) δάσκαλος

Πρόγραμμα Λυκείου ή Γυμνασίου με διαφορετικές ώρες
προσέλευσης και προαυλισμού

Είναι γνωστό ότι οι δάσκαλοι έχουμε υπερδυνάμεις.  Είμαστε μπογιατζήδες, κλειδαράδες, σιδεράδες, αναλυτές, προγραμματιστές, οικοδόμοι, ψυχολόγοι, μαραγκοί, διαμεσολαβητές, σύμβουλοι σταδιοδρομίας, καθαριστές, τεχνικοί δικτύων, λογιστές, γραμματείς, διαιτητές και ό,τι άλλο βάλετε στο νου σας.  Συχνά σε δυο, τρία, τέσσερα σχολεία. Σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους. Και συχνά δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο κατοικίας. Ευκολάκι! 

Τώρα μας ζητούν να γίνουμε και πανταχού παρόντες δάσκαλοι. Όχι με την έννοια που συναντάμε τον όρο στη βιβλιογραφία, αλλά με τη ...θεολογική. Δισυπόστατοι, τρισυπόστατοι, πανταχού παρόντες και τα πάντα πληρώντες!  Αν πρέπει να πιστέψουμε τις τηλεοπτικές εξαγγελίες, κάθε τμήμα της Γ΄ Λυκείου αρχικά, και όλες οι τάξεις Γυμνασίου και Λυκείου στη συνέχεια, θα πρέπει να κάνουν διάλειμμα σε διαφορετική ώρα, ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός στους αύλειους χώρους και να τηρούνται oι αποστάσεις ασφαλείας). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι μαθητές θα προσέρχονται διαφορετικές ώρες στο σχολείο πχ με διαφορά 15 λεπτών ανά τάξη (10 λεπτά διάλειμμα και 5 λεπτά ο απαραίτητος χρόνος "τακτοποίησης" σε αίθουσες για να μην συνωστίζονται οι μαθητές σε σκάλες και διαδρόμους).
Έστω εκπαιδευτικός με πρώτη ώρα στη Γ΄ Λυκείου  και δεύτερη ώρα στην Α΄ Λυκείου. Αρχίζει μάθημα στις 8:45  και ολοκληρώνει στις 9:30. Η Α΄ Λυκείου όμως, έχει ήδη ολοκληρώσει την πρώτη ώρα στις 9:00, έχει βγει διάλειμμα και στις 9:10 έχει επιστρέψει στην τάξη της. Ο εκπαιδευτικός μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος στη Γ΄ Λυκείου (9:30) θα πρέπει να σπεύσει χωρίς ενδιάμεσο διάλειμμα, χωρίς να ακολουθήσει τους κανόνες υγιεινής που πρέπει να τηρούνται, στην Α΄ Λυκείου για να αρχίσει τη διδακτική ώρα.  Έχουν όμως ήδη χαθεί -σε ιδανικές συνθήκες- τα 20 από τα 45 λεπτά της ώρας και στο μεταξύ οι μαθητές έχουν μείνει 20 λεπτά χωρίς επίβλεψη, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την τήρηση των κανόνων ασφάλειας και υγιεινής. Εκτός κι αν διακτινιστεί ή προβάλλει το ολόγραμμά του ή (σατανικό) κάνει μάθημα στη Γ΄, προβάλλει το μάθημά του στους απόντες και ταυτοχρόνως θα κάνει μάθημα με άλλη συσκευή στους μαθητές της Α΄ που θα τον περιμένουν, το οποίο θα μεταδίδεται ζωντανά για τους απόντες της τάξης. Με τα χέρια που του περισσεύουν θα γράφει στον πίνακα, θα διορθώνει μαθητές, θα δίνει και θα αφαιρεί τον λόγο και στις δυο τάξεις, θα παρακολουθείο το chat και των δυο τάξεων και θα απαντά και εκεί.  Ευκολάκι!
Σοβαρά τώρα! Για να μπορέσει να λειτουργήσει αυτό το σύστημα θα πρέπει να επεξεργαστούμε από την αρχή νέα ωρολόγια προγράμματα που θα συνδέουν τον εκπαιδευτικό με τη διδασκαλία σε συγκεκριμένη τάξη, συγκεκριμένη ημέρα. Ακούγεται εφικτό αλλά, αν προσπαθήσετε να τα υλοποιήσετε, θα διαπιστώσετε ότι οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν λόγω ειδικότητας σε όλες τις τάξεις (ξένων γλωσσών, βιολόγοι, χημικοί κλπ) θα πρέπει να εργάζονται από το πρωί έως αργά το απόγευμα, υποθέτοντας πάντα ότι  οι υποχρεώσεις σε άλλα σχολεία το επιτρέπουν και ότι δεν έχουν ...προσωπική ζωή! Και πάλι  θα υπάρξουν ώρες που απλώς δεν μπορούν να τοποθετηθούν στο πρόγραμμα. Θα παραμένει επίσης σε εκκρεμότητα ποιος εφημερεύει στους διαδρόμους, στους εσωτερικούς και στους αύλειους χώρους του σχολείου. Είναι εφικτό όμως, να υπάρξουν καινούργια προγράμματα και μάλιστα σε τέτοιες συνθήκες;

Το τζένγκα του προγράμματος

Βγάζω αρκετά χρόνια ωρολόγιο πρόγραμμα και θα μου επιτρέψετε να έχω άποψη για την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος, ακόμα και σε κανονικές συνθήκες.  Όσοι έχουν ασχοληθεί, με καταλαβαίνουν καλύτερα. Πριν τοποθετηθεί η πρώτη από τις 400 έως 500 ώρες ωρολογίου προγράμματος, πρέπει να έχουμε ήδη λάβει υπόψιν δεκάδες παράγοντες: την απασχόληση των εκπαιδευτικών σε άλλο ή άλλα σχολεία, τις ημέρες και τις ώρες απασχόλησης, τις αποστάσεις μεταξύ των σχολείων και τους χρόνους μετάβασης από το ένα στο άλλο, τα προσωπικά προβλήματα ή την οικογενειακή κατάσταση εκπαιδευτικών αυτής της κατηγορίας, τις συνεξαρτήσεις των μαθημάτων, τις ζώνες για τις ερευνητικές εργασίες, τις ζώνες για τα επιλεγόμενα, τις ζώνες για τον προσανατολισμό της Β΄, τις ζώνες για τον προσανατολισμό της Γ΄, τα μαθήματα και τους εκπαιδευτικούς που εκ των πραγμάτων τοποθετούνται μαζί στο πρόγραμμα  και πολλά πολλά άλλα. Ένας μικρός εφιάλτης δηλαδή! Κι όλα αυτά πριν βάλουμε τις ουσιαστικές προϋποθέσεις του προγράμματος: τη στοιχειώδη έστω ισορροπία του για να μπορέσει να γίνει δουλειά στις τάξεις την εναλλαγή μαθημάτων και διδακτικών αντικειμένων τη διασπορά τους μέσα στην εβδομάδα ώστε να έχουν οι μαθητές το χρόνο να ολοκληρώνουν εργασίες και πολλά πολλά άλλα.
Όσοι έχουν βγάλει πρόγραμμα το ξέρουν ότι η τελική μορφή του μοιάζει με ένα πύργο Jenga: αν κουνήσεις ένα τουβλάκι ο πύργος καταρρέει...

Αφήστε το ως έχει!

Το συμπέρασμα είναι απλό: δεν μπορεί να υλοποιηθεί καινούργιο πρόγραμμα με αυτές τις προϋποθέσεις. Το αντίθετο μάλιστα: για να μπορέσει να λειτουργήσει στοιχειωδώς το σχολείο θα πρέπει να μην αλλάξει πρόγραμμα, να μην υπάρξουν διαφορετικές ώρες άφιξης των τμημάτων και να βρούμε διαφορετικούς τρόπους προαυλισμού των μαθητών.  Θα πρέπει να δοθεί βάρος στον χωρισμό των τμημάτων συνυπολογίζοντας τα τμήματα Γενικής Παιδείας και προσανατολισμού και ισοκατανέμοντας τους μαθητές ακόμα και των ολιγομελών τμημάτων προσανατολισμού σε νέες ομάδες οι οποίες θα κλείνουν -κατά κάποιο τρόπο- ένα κύκλο εκπαίδευσης στις δέκα ημέρες και όχι στο επίπεδο της εβδομάδας. Για να γίνει αυτό όμως, θα πρέπει να υπάρξουν σαφείς οδηγίες για τον ανώτατο αριθμό μαθητών ανά τμήμα με βάση τα τετραγωνικά μέτρα των αιθουσών διδασκαλίας. Μύλος!
Εκτός κι αν το Υπουργείο έχει σκεφτεί κάτι διαφορετικό. Θα περιμένουμε οδηγίες επ' αυτού!

Είναι προαιρετική η προσέλευση των μαθητών;

Από όσα ειπώθηκαν αυτές τις ημέρες πιο πολύ μου άρεσε η δήλωση της υπουργού: "Το κράτος σε εμπιστεύεται!"
Νιώθεις μια ανατριχίλα όσο να 'ναι, όταν ξέρεις ότι το κράτος σου σε εμπιστεύεται ότι ξέρει πως δεν θα πεις ψέματα, πως σου έχει εμπιστοσύνη, βρε αδελφέ. Ελπίζω μάλιστα στην επέκταση αυτής της εμπιστοσύνης και στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων,  στη ρύθμιση των χρεών, στη σχέση με τις Τράπεζες, σε αστικές και ποινικές υποθέσεις.
Αλλά μισό! Εμπιστοσύνη είναι η πίστη στον λόγο του γονιού, στο απλό τηλεφώνημα στο διευθυντή της σχολικής μονάδας που θα του λέει ότι το παιδί δεν μπορεί να έρθει γιατί φιλοξενούμε στο σπίτι τη γιαγιά ή το θείο που έχουν σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, πως πήρε φωτιά η αποθήκη του Τζο και κινδυνεύει η Λόλα, τέτοια!  Εδώ έχουμε μία λιιιιιιιιιιιίγο διαφορετική κατάσταση! Εδώ απαιτείται υπεύθυνη δήλωση και η υπεύθυνη δήλωση δεν είναι νομικά ουδέτερη, έτσι δεν είναι;
Μη βιαστείτε να με κατηγορήσετε για καταστροφολογία. Όσοι έχουμε ζήσει πολλά χρόνια μέσα στις σχολικές μονάδες έχουμε πολλά να διηγηθούμε για υποθέσεις με γονείς εναντίον γονιών για ένα αριστείο, για μία θέση στη σημαία, για το απουσιολόγιο, για την πρωτιά σε ένα διαγωνισμό, με το σχολείο στη μέση! Τι θα γίνει αν αύριο γονιός υποβάλλει καταγγελία στο σχολείο σε βάρος άλλου γονιού για ψευδή υπεύθυνη δήλωση; Ο διευθυντής δεν πρέπει να παραπέμψει την υπόθεση για διερεύνηση; Τι θα γίνει αν αποδειχθεί ότι ήταν όντως ψεύτικη η υπεύθυνη δήλωση;  Ο μαθητής θα χάσει τη χρονιά από απουσίες και η υπόθεση θα παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη για τα περαιτέρω.  Εκτός και αν εγώ δεν καταλαβαίνω καλά και η προσέλευση είναι όντως προαιρετική. Αλλά τότε γιατί δεν μας το λένε καθαρά και μας τρομάζουν με την ξαφνική εμπιστοσύνη;
Κι αν το Υπουργείο επιθυμεί να ανοίξουν τα σχολεία αλλά ταυτοχρόνως να μην αναλάβει και το πολιτικό κόστος της απόφασης, αν θέλει την επιστροφή εκπαιδευτικών και μαθητών στα σχολικά κτίρια, κλείνοντας ταυτόχρονα πονηρά το ματάκι σε εκείνους που για διάφορους λόγους δεν επιθυμούν να στείλουν τους μαθητές στο σχολείο. οι διευθυντές και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αντιμετωπίσουν και πάλι τα νομικά απόνερα αυτών των αντιφάσεων και βεβαίως δεν έχουμε το περιθώριο να μείνουμε αδιάφοροι και σιωπηλοί.

Να περιμένουμε διευκρινίσεις και επ' αυτού ή μπα;

Από Τετάρτη τέλος η εξ αποστάσεως;

Δεν είμαι ιδιαίτερα έξυπνος και αμφιβάλλω πάντα για τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγω. Διαβάζω, πχ, την εγκύκλιο για την επιστροφή των εκπαιδευτικών στα σχολεία και καταλαβαίνω ότι από Τετάρτη η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση τελειώνει. Σωστά καταλαβαίνω; Γιατί αν οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται στα σχολεία και ασχολούνται με την προετοιμασία της λειτουργίας των σχολείων, προφανώς δεν θα μπορούν να κάνουν ταυτοχρόνως μάθημα. Εκτός και αν μας πουν ότι θα κάνουμε μάθημα στο σχολείο. Αλλά αν συμβεί αυτό γιατί πρέπει να πάμε στο σχολείο -κουβαλώντας μάλιστα και τον εξοπλισμό- κι αν πρέπει να πάμε στο σχολείο για συγκεκριμένες δουλειές και όχι για καψόνι, τότε πώς θα κάνουμε μάθημα; Είπαμε, δεν είμαι ιδιαίτερα εύστροφος και προφανώς θα υπάρχει μία άλλη λογική εξήγηση!
Θα περιμένουμε διευκρινίσεις και επ' αυτού!

Blended learning ή μπλέντερ εκπαίδευση;

Ζωντανή μετάδοση μαθήματος σχολείου τριτοκοσμικής χώρας
Προσέξτε ότι δεν τηρούνται οι απαραίτητες αποστάσεις
ασφαλείας (social distancing)

Ο όρος blended learning (μικτή μάθηση) αναφέρεται  στον συνδυασμό της παραδοσιακής δια ζώσης διδασκαλίας με τη δυνατότητα που παρέχεται στον μαθητή να παρακολουθεί με το δικό του ρυθμό εξ αποστάσεως υποστηρικτικά μαθήματα. 
Ο συνδυασμός δια ζώσης και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που προτείνεται από το υπουργείο συνιστά παγκόσμια καινοτομία και ταυτοχρόνως συνιστά ισχυρό ράπισμα σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε τίποτα ως χώρα.
Με λίγες, εμπνευσμένες λέξεις  η υπουργός διευθέτησε νέες κοίτες επιστημονικής έρευνας, συνδυάζοντας με το μικρότερο δυνατό κόστος όλα τα θετικά στοιχεία της δια ζώσης και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Επειδή, όμως, δεν απαντάται σχετικός όρος στη βιβλιογραφία, θα πρότεινα την υιοθέτηση του όρου εκπαίδευση στο μπλέντερ ή απλώς μπλέντερ εκπαίδευση (blender learning), καθώς έχουμε ανάμιξη και ομογενοποίηση των δύο μεθοδολογιών μάθησης.
Ανοίγει παρένθεση. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να θυμάστε ότι διεκδικώ την πατρότητα και του όρου ubiquitus multitasking teacher (πανταχού παρών και τα πάντα πληρών εκπαιδευτικός). Όταν θα επικρατήσουν, όπως πιστεύω, στη διεθνή βιβλιογραφία ελπίζω να μου αποδοθεί η πρέπουσα τιμή. Κλείνει η παρένθεση.
Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω καθόλου το θόρυβο που έχει σηκωθεί για την πρόθεση του Υπουργείου να επιβάλει το blender learning.
Πρώτα απ' όλα, η εικόνα που έχει το Υπουργείο για τη δουλειά μας είναι αυτή του Χριστού στο Όρος των Ελαιών, εικόνα ιδιαίτερα τιμητική για τον κλάδο. Λιγοστές περιπτώσεις θολοκουλτουριάρηδων με συνεργατικές μεθόδους, ανεστραμμένες τάξεις και άλλες απαράδεκτες ανορθογραφίες δεν είναι δυνατό να χαλούν την καλή εικόνα. 

Άποψη αίθουσας εκπομπής σχολείου που προνόησε.

Έπειτα, η υλοποίηση είναι σχετικά απλή.  Χρειαζόμαστε μόνο έναν πλήρως εξοπλισμένο υπολογιστή σε κάθε τάξη, δομημένη καλωδίωση σε κάθε αίθουσα διδασκαλίας, μερικές καλές συνδέσεις στο διαδίκτυο, κάμερες και μικρόφωνα, ειδικά σκίαστρα (κάνουν και κουρτίνες), ανάλογο φωτισμό (soft light, κατά προτίμηση), ένα δυο ρεφλεκτέρ, λίγα μικρόφωνα χώρου για τους μαθητές. Θα βοηθούσαν και λίγες κάμερες χώρου.
Αν υπηρετείτε σε σχολείο που δεν έχει φροντίσει γι αυτά τα στοιχειώδη, υπάρχει και η λύση που αποκάλυψε η υπουργός: ένα απλό τηλέφωνο, ναι ένα απλό τηλέφωνο (πώς δεν το είχε σκεφτεί κανείς άλλος παγκοσμίως; Υποκλίνομαι) Άλλωστε οι εταιρείες έχουν δώσει δωρεάν δεδομένα και το μόνο που θα χρειαστείτε είναι ένα σελφόστικο (ελληνιστί "κοντός αυτοφωτογράφησης", δικό μου κι αυτό, έχω ρέντα σήμερα).

Εκπαιδευτικός σχολείου που δεν προνόησε

Κάντε το εικόνα: με τεντωμένο το χεράκι κινείστε μέσα στην αίθουσα, με το άλλο γράφετε στον πίνακα και ταυτόχρονα μεταδίδετε το μάθημά σας.  Κανένα πρόβλημα απολύτως. Ίσως μόνο από κείνο τον γρουσούζη, τον μπαμπά της Μαιρούλας που έκανε ολόκληρη φασαρία για τα προσωπικά δεδομένα του παιδιού. Μάλιστα τώρα θα λυσσάξει που θα 'χει να λέει  ότι ενώ το σχολείο μπορούσε να του φτιάξει λογαριασμό στο ΠΣΔ, όπως και για τα υπόλοιπα παιδιά, σε λίγα λεπτά της ώρας εσείς τον αναγκάσετε ώρες ολόκληρες μέρες και νύχτες να προσπαθεί να φτιάξει λογαριασμό για να υπογράψει προσωπικώς τη δήλωση συναίνεσης για τη χρήση των προσωπικών δεδομένων. Το θυμάστε, ε; Φαντάζεστε τι φασαρία θα μας κάνει τώρα; Και θα μας θυμίζει ότι τα κινητά απαγορεύονται στα σχολεία.
Θα έχουμε κάποιες οδηγίες και επ' αυτού, έτσι δεν είναι;

Απόψε δεν αυτοσχεδιάζουμε...

Ο σκηνοθέτης πήρε πάλι τον έλεγχο του έργου. Δεν περιμένουμε λοιπόν απαντήσεις στα ερωτήματα. Ίσως μόνον οδηγίες και όποιος καταλάβει, κατάλαβε!
Δεν υποστηρίζω, σκηνοθέτη μου, ότι θα έπρεπε για πάντα να μείνουμε στην κατάσταση των τελευταίων 50 ημερών. Το αντίθετο!  Στον πραγματικό κόσμο κρινόμαστε και εκεί πρέπει να διεκδικήσουμε και πάλι τη ζωή μας πίσω. Ανοικτά σχολεία λοιπόν, αλλά με κανόνες και όρους σαφείς, ευκρινείς που να δείχνουν -αν μη τι άλλο- ότι νοιάζεσαι για τη ζωή και την υγεία των εργαζομένων στην εκπαίδευση. Που να δείχνουν ότι κάτι κατάλαβες από την έκρηξη της δημιουργικότητας των εκπαιδευτικών αυτές τις τελευταίες 50 μέρες. Γιατί το ξέρουμε και οι δύο ότι στριμώχθηκες το προηγούμενο διάστημα κι ας έσταζες επίπλαστη ευγνωμοσύνη: τα πράγματα πήγαν καλά παρά τις προσπάθειες του υπουργείου.  Αλλά εσύ επιμένεις να παίζεις στο έργο που έπαιζες όλο το προηγούμενο διάστημα με έναν επικίνδυνο συνδυασμό ογκώδους άγνοιας και επικοινωνιακής θρασύτητας. Και μας θέλεις ή θεατές ή ενεργούμενα. Η επιστροφή μας στα σχολεία γίνεται με επικίνδυνες ασάφειες, ελαστικούς κανόνες και επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Δεν παίρνεις καν την ευθύνη για το έργο που ανεβάζεις (το λένε και πολιτικό κόστος). Στήνεις αψιμαχίες για ανύπαρκτα ζητήματα (ζωντανή μετάδοση μαθήματος, κάπου έλεος δηλαδή), αφήνεις σκόπιμα κενά και γκρίζες περιοχές, για να έχεις έτοιμο τον αποδιοπομπαίο τράγο αν κάτι στραβώσει. Δεν είναι η στιγμή να συζητήσουμε γιατί το κάνεις. Πάντως επιστρέφουμε σοφότεροι, και δυνατότεροι, με τη συνείδηση των αποτελεσμάτων της συλλογικής προσπάθειας, κράτα το αυτό!